De Vereende roept ouders op: Geen fatbike voor uw kinderen!

• Laat geen kinderen onder de 16 jaar op een elektrische fiets zoals een fatbike rijden. Dit zijn relatief zware fietsen die niet goed zijn aan te passen op lichaamsgrootte. Jonge kinderen zien vaak nog niet het gevaar van de snelheid van hun elektrische fiets en kunnen nog niet goed anticiperen op het overige verkeer;
• Zorg ervoor dat de elektrische fiets zoals een fatbike niet harder kan dan 25 kilometer per uur en dus niet is opgevoerd.
• Naast het voorkomen van leed dat letselschade veroorzaakt; zorg altijd voor een goede AVP (Aansprakelijkheidsverzekering Voor Particulieren). Want zonder deze verzekering is de schade niet verzekerd en moeten het kind (14 jaar of ouder) of de ouders (jonger dan 14 jaar) deze vergoeden. En dat kan om hoge bedragen tot boven 1 miljoen euro gaan."

Deze tabel laat zien dat een elektrische fiets zoals een fatbike dezelfde snelheid heeft als een snorfiets, maar vanuit de overheid op een hele andere manier wordt behandeld. Er is geen verzekeringsplicht, er is geen helmplicht en er is geen rijbewijs nodig. Dat is onlogisch.

Wat is een fatbike?
De fatbike is mateloos populair. Loop langs de fietsenstalling van een willekeurige middelbare school en die stalling puilt uit van de fatbikes. Op straat wemelt het ook van deze eigenaardige fietsen. Vooral onder jongeren is de fatbike gewild.

Voor de wet is een fatbike een elektrische fiets. Maar een fatbike ziet er anders uit dan een gewone elektrische fiets: een compact frame, brede banden en kleine wielen. Voor een fatbike gelden dezelfde regels als voor andere elektrische fietsen. De motor van een elektrische fiets mag tot maximaal 25 kilometer per uur trapondersteuning bieden en mag niet meer dan 0,25 kiloWatt vermogen hebben.

Wie mag er op een fatbike rijden?
Iedereen, jong en oud, mag op een elektrische fiets rijden. Er geldt geen minimumleeftijd, er geldt geen helmplicht en geen verzekeringsplicht. Dit is voor de fatbike niet anders.

Populair
Fatbikes zijn, zoals hierboven al vermeld, vooral onder de jeugd, heel populair. Hoe komt dat? Dit heeft meerdere redenen:

• Het stoere uiterlijk spreekt aan en er geldt geen helmplicht. Hierdoor stappen veel jongeren over van een snorfiets (waar sinds januari 2023 een helmplicht voor geldt) naar een fatbike;
• Er geldt geen minimumleeftijd voor het besturen van een fatbike en er is geen rijbewijs voor nodig. Voor een snor- of bromfiets moet de bestuurder 16 jaar of ouder zijn en is een rijbewijs wél verplicht. Veel fatbikebestuurders zijn zelfs jonger dan 16 jaar, kinderen van 12 of 13 jaar op de fatbike zijn geen uitzondering.
• Het opvoeren van een standaard fatbike is vaak eenvoudig en gebeurt helaas ook vaak. Hierdoor kunnen gemakkelijk snelheden ver boven de 25 kilometer per uur worden behaald, tot wel 60 kilometer per uur!
• Door het afwijkende zadel, de buddyseat, kunnen er 2, maar vaak ook 3 personen achter elkaar zitten op de fatbike. Er geldt in Nederland geen maximum voor het aantal personen op een fiets, zolang dit maar geen gevaar oplevert voor andere verkeersdeelnemers.

In het nieuws
De fatbike is al enige tijd veel, en vaak negatief, in het nieuws. Er gebeuren veel ongelukken mee. Deze ongelukken zijn te wijten aan een aantal oorzaken:

• Veel fatbikebestuurders zijn nog heel jong. Jonge kinderen kunnen vaak nog niet het gevaar van de snelheid van hun fatbike inschatten en kunnen nog niet goed anticiperen op het overige verkeer;
• Doordat de fatbike vaak is opgevoerd, schatten andere weggebruikers de snelheid verkeerd in en komen daardoor in botsing met de fatbike;
• Doordat de fatbike geen ideale zitpositie heeft, komt de bestuurder met zijn knieën vaak tegen het stuur waardoor de bestuurder de macht over het stuur kan verliezen en kan vallen;
• Doordat er vaak 2 of 3 personen op de fatbike zitten, wordt de fatbike voor de bestuurder moeilijker bestuurbaar met mogelijk ongelukken tot gevolg;
• Er zijn ook relatief goedkope fatbikes op de markt en die zijn vaak van inferieure kwaliteit. Hierdoor komt het voor dat het frame van een fatbike bij overbelasting (meer dan 1 persoon op de fatbike) of bij het opvoeren niet sterk genoeg is en kan breken. Ook de remmen zijn vaak niet bestand tegen de hogere snelheden en/of zwaardere belasting.

Verzekering
Er is geen wettelijke plicht om een verzekering voor een elektrische fiets af te sluiten. Een Aansprakelijkheidsverzekering Voor Particulieren (AVP) dekt meestal de schade veroorzaakt aan een ander met of door een elektrische fiets. Maar een AVP is geen verplichte verzekering. 

Schade met fatbike
De meeste AVP-verzekeraars hebben in hun voorwaarden opgenomen dat in het geval dat er schade aan een ander wordt veroorzaakt met een opgevoerde elektrische fiets er geen verzekeringsdekking is. De schade zal dan door de veroorzaker zelf moeten worden betaald. Zeker in geval van letselschade kan dit om hoge bedragen gaan. Er zijn, helaas, al praktijkvoorbeelden van aanrijdingen die zijn veroorzaakt door 12- of 13- jarige fatbikebestuurders die een schade hebben veroorzaakt waarbij het slachtoffer zwaar letsel heeft opgelopen. 

Als er schade wordt gereden door kinderen is de leeftijd van de kinderen van belang voor de aansprakelijkheid:

• Ouders van een kind onder de 14 jaar zijn altijd aansprakelijk voor de schade die dat kind aan een ander toebrengt.
• Een kind van 14 of 15 jaar is in principe zelf aansprakelijk voor schade die hij of zij aan een ander toebrengt, tenzij de ouders deze schade hadden kunnen voorkomen. Als de ouders hadden kunnen voorkomen dat hun kind op een opgevoerde fatbike rijdt, zijn die ouders ook aansprakelijk voor de veroorzaakte schade.
• Een kind van 16 jaar is zelf aansprakelijk voor schade die het toebrengt aan een ander. Maar hoeveel kinderen van 16 jaar zijn financieel daadkrachtig genoeg om een groot schadebedrag te kunnen betalen?

Doordat de ouders in veel gevallen aansprakelijk zullen zijn voor de schade die hun kind met een opgevoerde elektrische fiets heeft toegebracht aan een ander, en er geen verzekering is om deze schade op te claimen, zullen de ouders de schade zelf moeten betalen. Als er sprake is van een letselschade bij het slachtoffer kunnen de ouders dus zwaar in de financiële problemen komen, in de schulden raken of zelfs failliet gaan.