Verbond van Verzekeraars: Perspectief op de Energietransitie

Hij heeft iets weg van een rapper - een jonge man met een vlotte tong, een petje op zijn hoofd. Maar terwijl hij zijn publiek inpakt met zijn kennis over energie, weet hij met zijn woorden de zaal aan zijn lippen te kluisteren. "Als je het privé begrijpt, begrijp je het zakelijk ook," betoogt Dennis van der Meij accu-expert. Hij verzorgt trainingen, geeft lezingen en hecht veel waarde aan kennisdeling. Onlangs deelde hij zijn inzichten tijdens de bijeenkomst georganiseerd door het Platform Onderlinge Verzekeraars van het Verbond van Verzekeraars.

Balans in het Energie-Ecosysteem
Van der Meij begint zijn betoog met een uitleg over hoe ons energiesysteem functioneert. "Er moet altijd evenveel energie worden opgewekt als er wordt verbruikt. Neem bijvoorbeeld een kopje thee dat ik net heb gezet. Op het moment dat de waterkoker wordt ingeschakeld, moet er direct elektriciteit worden opgewekt, anders valt hier het licht uit," illustreert hij.
 
Hij vergelijkt dit opwekken van energie met een delicate balans op een weegschaal. "Vraag en aanbod moeten voortdurend in evenwicht zijn. Er moet evenveel in gaan als eruit komt."
 
Tarieven en Balans
Deze balans is van essentieel belang voor de energieprijzen, benadrukt hij. "Traditioneel volgden energiecentrales altijd de vraag. Maar in de jaren zestig ontdekten we dat er 's nachts, tijdens weekenden en feestdagen veel minder vraag naar elektriciteit was. Het bleek lastig en economisch onrendabel om deze centrales dan uit te schakelen. Dit leidde tot de introductie van nachttarieven. Goedkopere energie moedigt aan om juist op die momenten energie te verbruiken."
 
Hij werpt een retorische vraag op: "Met nu ongeveer twee miljoen huishoudens die zonnepanelen hebben naast de 22 grote energiecentrales van vroeger, hoe handhaven we dan nog steeds die balans tussen vraag en aanbod?"
 
Van der Meij legt uit dat het antwoord net zo simpel is als het nachttarief: via de prijs. "Bij een overvloed aan elektriciteit kan de prijs zelfs negatief worden. Je krijgt dan geld toe als je stroom verbruikt om de vraag te stimuleren. Daarom kan het gebeuren dat windmolens en grote zonneparken soms uitstaan," licht hij toe.
 
Seizoensinvloeden en Energiebronnen
Hij onderstreept dat onze energieprijzen sterk worden beïnvloed door de hoeveelheid zon en wind, terwijl andere energiebronnen draaien op gas, kolen, biomassa en nucleaire energie. "Borssele draait bijna altijd op honderd procent," merkt Van der Meij op. "Laat je dus niet misleiden door uitspraken dat iemand 'van het gas af' is. We kunnen namelijk niet zonder gas, vooral als alternatieven zoals kolen, kernenergie en biomassa geen haalbare opties zijn. Als er geen zon of wind is en je hebt elektriciteit nodig, komt die nog steeds uit fossiele brandstoffen."
 
Hij benadrukt dat het niet om hogere wiskunde gaat. "Meer aanbod betekent simpelweg een lagere prijs. Er moet de komende jaren aanzienlijk meer zonne- en windenergie worden opgewekt om aan de groeiende vraag naar groene energie te kunnen voldoen."
 
Seizoensgebonden Energiebalans
Hij illustreert dit met een voorbeeld: "Laten we zeggen dat meneer Jansen zijn huis verwarmt en kookt met gas. Hij heeft veertien zonnepanelen en wekt in de zomer meer energie op dan hij verbruikt, terwijl hij in de winter juist minder opwekt dan hij nodig heeft. Dit wordt salderen genoemd: het overschot in de zomer compenseert het tekort in de winter of 's nachts. Meneer Jansen zou graag zijn overtollige zomerenergie willen opslaan om zo zijn winterkorten aan te vullen, maar dat is niet mogelijk met salderen. Zoals de weegschaal aangeeft: wat er nu in gaat, moet er nu ook uitkomen - niet later, niet straks, maar direct."
 
Het Verbond van Verzekeraars erkent deze complexe uitdaging in de energietransitie en blijft betrokken bij het verkennen van oplossingen voor een duurzamere toekomst.