Nieuwjaarsspeech Roger van der Linden, voorzitter Adfiz

Traditioneel vindt op de tweede donderdag van het jaar de nieuwjaarsbijeenkomst van ADFIZ plaats. Dit netwerkevenement biedt de gelegenheid voor de gehele sector - inclusief ADFIZ-leden, verzekeraars, toezichthouders en vakmedia - om elkaar te ontmoeten. Dit jaar verwelkomen we iedereen weer op de vertrouwde locatie 't Spant in Bussum. Hieronder kunt u de toespraak van voorzitter Roger van der Linden lezen.

Ik weet niet hoe u het ervaart, maar als ik naar de wereld om ons heen kijk, naar de tijd waarin we leven, dan valt op dat er veel aan de hand is. En veel om ons onzeker over te voelen. En om ons zorgen over te maken.

Maar dat is niet waar ik het nu over ga hebben. Ik wil het namelijk hebben over verwondering.

Want waar ik mezelf vaak op betrap is hoe ik van de ene verwondering in de andere verbazing val als het gaat om ons vermogen om te vernieuwen en vooruitgang te boeken.

Zo kan ik me verwonderen over de ongekend grote en snelle stappen die worden gezet op het gebied van AI.

Over het wetenschappelijke vernuft dat medici inmiddels in staat stelt om vanuit stamcellen orgaanweefsels te kweken.

Of over de technologische innovaties die het ons zelfs toelaten om serieus na te denken over Mars als toekomstige, potentiële woonplaats voor mensen.

...

Waar ik mezelf ook gelukkig om prijs, is dat ik me nog steeds kan verwonderen over alledaagse dingen als een onverwachte glimlach van een voorbijganger op straat, de puurheid die uitgaat van spelende kinderen of van fluitende vogels als ik door het mij zo dierbare Zuid-Limburgse heuvelland ren.

Het is voor mij dan ook zonneklaar dat wij als mensen niet zonder verwondering kunnen. Verwondering maakt nieuwsgierig, verruimt ons referentiekader en is een katalysator voor in actie komen.

“Het houdt onze geest lenig, en schudt de kussens van ons brein op”, schreef hoogleraar Ap Dijksterhuis over het belang van je over dingen kunnen verwonderen.

En dat hebben we ook hard nodig. Want “wijsheid begint met verwondering", zoals Socrates het eeuwen daarvoor al verwoordde.

...

Dames en heren, welkom bij deze Nieuwjaarsbijeenkomst; de opening van het verzekeringsbranchejaar 2025.

Een jaar ook waarin ik u veel verwondering gun. Zowel verwondering over zaken die uw voorstellingsvermogen te boven gaan als over het alledaagse.

Maar zeker ook over het onvermogen dat wij mensen af en toe lijken te hebben als het gaat om de vinger op de zere plek leggen. Want daar mogen – nee, moeten – we ons ook over verwonderen.

...

Want hoe is het in hemelsnaam mogelijk dat – in een welvarend land als het onze – bijna 60% van de huishoudens financieel kwetsbaar is? En dat we dat lijken te accepteren; of in ieder geval te weinig uit de kast halen om dat zo snel mogelijk op te lossen.

En als ik dat zo zeg, 60% van de huishoudens is financieel kwetsbaar, besef ik goed hoe abstract en afstandelijk dat klinkt. Het is statistiek.

Maar geloof mij, voor deze grote groep huishoudens is er helemaal niets abstracts aan om geconfronteerd te worden met hun financiële kwetsbaarheid. Het is zo tastbaar en realistisch als maar zijn kan.

• Het betekent namelijk geen geld hebben om gezond en gevarieerd te eten.
• Het vertaalt zich in schulden.
• Kinderen niet financieel kunnen ondersteunen als die gaan studeren.
• Op de pensioendatum erachter komen dat je niet kunt rondkomen.
• Tegenslag bij arbeidsongeschiktheid.
• Een slechte positie op de arbeidsmarkt.
• En ga zo maar door.

Kortom, financieel kwetsbaar zijn leidt tot een hele trits aan sociale, economische en maatschappelijke problemen waardoor mensen opgeslokt worden door hun zorgen.

En dan kunnen we onszelf nog zó verschuilen achter plannenmakerij.

Onszelf nog zó op de borst kloppen over hoe goed het in Nederland allemaal geregeld is.

Maar als het waar is dat “de grootsheid van een samenleving wordt bepaald door hoe zij haar meest kwetsbare leden behandelt", zoals Mahatma Gandhi ooit beweerde. Dan zou enige bescheidenheid ons niet misstaan, want dan is er werk aan de winkel. En niet zo'n beetje ook.

...

Als financieel adviseurs ervaren wij dagelijks hoe belangrijk het is dat mensen af en toe stilstaan bij hun financiële situatie. En dat ze eens nadenken over 'wat als'-situaties.

We zien ook hoe waardevol het voor mensen is om te voelen dat er iemand over hun schouder meekijkt, iemand waar ze op kunnen terugvallen en die hen ondersteunt bij het nemen van verstandige financiële beslissingen. Maar zeker ook: dat er iemand is die hen activeert, hen als het ware dwingt om met hun financiën aan de slag te gaan en te blijven.

Desondanks is er een hele groep mensen die nergens aanklopt, die niets regelt en die niet eens beseft dat er überhaupt mogelijkheden zijn om zich te ontworstelen aan financiële malaise.

Dát zijn de meest kwetsbaren in onze samenleving.

...

Hoe wonderlijk is het dan dat de aandacht van politici, beleidsmakers, regelgevers, consumentenorganisaties en toezichthouders zich zó concentreert op het nog beter ‘beschermen’ van al die consumenten die wél op gezette tijden met hun financiën bezig zijn.

Mensen die wél vermogen opbouwen.

Die wél iets voor hun pensioen hebben geregeld. En die zich wél beschermen tegen het arbeidsongeschiktheidsrisico.

Hoe verbazingwekkend is het dat de aandacht van diezelfde politici, beleidsmakers, regelgevers, consumentenorganisaties en toezichthouders zich nog steeds zó richt op toezicht op en het reguleren van financieel advies.

Financieel adviseurs zijn al onderworpen aan zorgplichtregels, provisieverbod, transparantieverplichtingen, informatieverplichtingen, PE-verplichtingen en tal van andere verplichtingen, geboden en verboden.

...

Je kunt je afvragen of de effectiviteit van consumentenbescherming toeneemt door nóg meer regels voor de adviseur te verzinnen. Of door hun klanten nóg verregaander te ‘beschermen’.

Ik denk namelijk van niet. Ik denk dat we ons meer moeten afvragen hoe het mogelijk is dat er nauwelijks aandacht is voor al die mensen die – met onvoldoende kennis van zaken – zelf online een verzekering bij elkaar klikken.

Voor de mensen die uit financiële overwegingen of schaamte geen financieel advies kunnen of durven inwinnen.

En voor de mensen die niets doen omdat niemand ze ooit heeft gevraagd: “Goh, hoe kom je rond als je arbeidsongeschikt raakt?", “Kun je blijven wonen waar je woont als je partner overlijdt?” of “Hoe ziet je leven eruit na pensionering?".

...

Want daar zit het echte probleem.

Niet bij de consumenten die zich al laten bijstaan door een financieel adviseur. En ook niet bij de adviseurs die zich tien slagen in de rondte werken om enerzijds aan alle regels te voldoen en anderzijds om hun klanten optimaal te blijven bedienen.

Maar in het feit dat sommige partijen in plaats van mensen te beschermen door ze op hulp te wijzen, hen wáárschuwen voor adviseurs, omdat die zogenaamd te weinig doen of teveel verdienen.

Mijn oproep: geef ons professionals ons vak terug; laat ons de klant écht helpen.

...

Dames en heren, het thema van deze nieuwjaarsbijeenkomst is: Alles kan!

De mogelijkheden zijn grenzeloos. Ook als het gaat om het aanpakken van financiële kwetsbaarheid en verstikkende regels.

Maar we moeten goed beseffen dat we – om er als laatste nog een quote van Einstein tegenaan te gooien: “problemen niet moeten aanpakken met dezelfde manier van denken en dezelfde aanpak die die problemen juist heeft veroorzaakt”. Willen we de mensen bereiken die niet actief bezig zijn met hun financiën, dan moeten we daarvoor andere wegen bewandelen dan we gewend zijn.

Niet repressief, maar constructief, gericht en effectief.

Ik denk dan bijvoorbeeld aan op maat gemaakte financieel fit programma's voor werknemers, zoals adviseurs die nu al samen met werkgevers uitrollen binnen bedrijven.

Aan initiatieven waaraan wij samen met gemeenten, Wijzer in Geldzaken, Nibud, de Stichting FFP en onze leden hebben bijgedragen, zoals de inloopspreekuren voor vragen over pensioenen. Of de adviesvouchers voor zzp’ers in de kunstensector die iets willen regelen voor hun pensioen, een samenwerking die met steun van het ministerie van OC en W is opgezet.

Ik denk namelijk dat er door origineel denken of zelfs omdenken, zoals Berthold Gunster ons voorhield tijdens de Lustrumbijeenkomst in juni vorig jaar, en door betere en intensievere samenwerking nog legio mogelijkheden zijn om financieel kwetsbare mensen te bereiken en te activeren. Maar dan moeten we die samenwerkingen wel actief opzoeken, er open minded in staan en onze individuele belangen opzij zetten. Ofwel, dan moeten we ons samen willen en durven verwonderen.

Vanuit Adfiz starten we dit jaar een dialoog met stakeholders om samen te bekijken hoe we meer contour en structuur kunnen geven aan een financiële APK of PFO voor consumenten. Daarbij gaan we ook samenwerken met experts in financiële psychologie om te onderzoeken hoe we de boodschap nog beter kunnen laten landen. Zodat consumenten zicht krijgen op hun financiële situatie. En de opties die ze hebben.

En dat willen we nadrukkelijk niet zelf doen, maar juist samen, als gelijkwaardige partners.

Inzicht geven in financiën is onze gedeelde verantwoordelijkheid naar de samenleving. En ik twijfel er niet aan dat we dat samen voor elkaar kunnen boksen. Sterker nog, ik weet dat we het kunnen.

Want, dames en heren, alles kan.