Na meer verkeersdoden in 2022 ook fors meer ernstig verkeersgewonden

In 2022 raakten 8.300 mensen ernstig gewond in het verkeer: ruim 20% meer dan in 2021, toen er 6.800 ernstig gewonden vielen. Het overgrote deel van de ernstig verkeersgewonden in 2022 was een fietser, voornamelijk van 60 jaar of ouder. Dit staat in het rapport De Staat van de Verkeersveiligheid 2023 dat SWOV op 13 december heeft gepubliceerd. In april van dit jaar bleek al dat het aantal verkeersdoden in 2022 met een vergelijkbaar percentage was toegenomen (745 doden, +21%).

Tot 2019 steeg het aantal ernstig verkeersgewonden met zo’n 4% per jaar. In 2020 en 2021 daalde het aantal ernstig gewonden iets, waarschijnlijk door lagere mobiliteit in de coronajaren. De toename in 2022 is iets groter dan wat verwacht zou mogen worden als de stijgende trend tot en met 2019 zich de jaren daarna had voorgezet.

Vooral fietsers verkeersslachtoffer
Zowel onder de verkeersdoden als onder de ernstig verkeersgewonden vormden fietsers net als in voorgaande jaren in 2022 verreweg de grootste groep: van alle verkeersdoden was 39% een fietser en van de ernstig gewonden was dat 70%. Bij de fietsdoden zien we dat zij voornamelijk werden aangereden door een automobilist, terwijl fietsgewonden vooral vielen bij  ongevallen waar geen motorvoertuig bij betrokken was.

Slachtoffers naar leeftijd: vooral ouderen
Ruim de helft (54%) van de verkeersdoden in 2022 was 60-plusser. Het aantal verkeersdoden in deze leeftijdscategorie stijgt al jaren, gemiddeld met zo’n 3% per jaar. 
Bij de ernstig verkeersgewonden in 2022 was 58% 60 jaar of ouder. Ook hier stijgen de aantallen gestaag over de tijd, met name onder zeventigers. 

Sterke stijging doden op wegen binnen de bebouwde kom
Ruim een kwart van de verkeersdoden (ca. 190) viel op wegen met een maximumsnelheid van 50 km/uur. 
Maar in 2022 vielen ook bijzonder veel doden op wegen met een maximumsnelheid van 30 km/uur, namelijk rond de 100. Ten opzichte van de periode 2019-2021 is dit een toename van 86%. Vooral het aantal fietsdoden dat op deze wegen valt stijgt de laatste tien jaar gestaag. 

In 2023 waarschijnlijk minder verkeersdoden
Voorlopige cijfers laten zien dat er in 2023 tot en met augustus minder verkeersdoden zijn gevallen dan vorig jaar. Het aantal door de politie geregistreerde verkeersgewonden lijkt in 2023 gelijk te blijven aan 2022. Deze cijfers zeggen echter nog niets over de (ernstig) gewonden die alleen in de ziekenhuizen geregistreerd worden (m.n. fietsers).

Zorgelijke ontwikkeling richting 2030 en 2050
Eerdere SWOV-studies schetsen een negatieve verkeersveiligheidsontwikkeling: zonder extra maatregelen lijkt het aantal verkeersdoden zich richting 2040 te stabiliseren (en dus niet verder te dalen) en zullen de aantallen ernstig verkeersgewonden naar verwachting sterk stijgen, mogelijk tot een verdubbeling in  2040.

Aanvullend beleid effectief voor verlagen aantallen slachtoffers
Aanvullende maatregelen om vooral de fietsveiligheid te vergroten, zoals het vergevingsgezind maken van de volledige fietsinfrastructuur en een deel van de 50 km/uur-wegen binnen de bebouwde kom ombouwen naar 30 km/uur-wegen, zijn effectief in het besparen van grote aantallen slachtoffers. Ook het dragen van helmen door fietsers zal tot lagere aantallen slachtoffers leiden.