Stevig conjunctureel herstel en ruimte voor structurele hervormingen

De Nederlandse economie laat na de coronacrisis een duidelijk herstel zien. Het Financieel Stabiliteitscomité (FSC) roept het kabinet op om de aandacht nu te verschuiven van tijdelijke steunmaatregelen naar structurele hervormingen die bijdragen aan financiële stabiliteit en duurzame groei op langere termijn. De belangrijkste uitdagingen doen zich daarbij voor op de huizenmarkt, de gevolgen van klimaatverandering en de toenemende digitalisering.

Actuele ontwikkelingen en risico’s financiële stabiliteit
De Nederlandse economie laat op dit moment een relatief gunstig beeld zien. Wanneer het coronavirus verder onder controle komt, is de verwachting dat zich de komende tijd een sterk economisch herstel kan voordoen. Tegelijkertijd is aandacht nodig voor onderliggende kwetsbaarheden en uitdagingen die deels al aanwezig waren of door de pandemie zijn versterkt. De uitbundige koersontwikkelingen op financiële markten lopen vooruit op het economisch herstel. Het FSC waarschuwt dat beleggers voldoende rekening moeten blijven houden met de mogelijkheid van volatiliteit in activaprijzen.

Het FSC verwelkomt het besluit van het kabinet om de steunmaatregelen nog eenmalig te verlengen in het derde kwartaal. Als contactbeperkende maatregelen verder worden afgebouwd en het herstel zich doorzet, is er geen behoefte meer aan aanvullend, generiek steunbeleid. Het FSC roept het kabinet op om de aandacht nu te vestigen op de structurele uitdagingen in de economie. Eén van de belangrijkste actuele knelpunten is de huizenmarkt die oververhit en vastgelopen is. Een samenhangende aanpak is nodig om zowel het aanbod te vergroten als het functioneren van de huizenmarkt te verbeteren. Daarnaast is het voor het aankomende kabinet belangrijk om in te spelen op de nodige aanpassingen in de economie als gevolg van klimaatverandering en de toenemende digitalisering. Structurele hervormingen en investeringen die tijdig inspelen op deze economische transitie passen goed binnen een agenda die gericht is op duurzame groei en een verhoging van de arbeidsproductiviteit.

Op Europees niveau kunnen onevenwichtigheden ontstaan als de economische divergentie in groei en herstel verder doorzet. Dit kan leiden tot risico’s voor financiële stabiliteit die ook de Nederlandse economie en financiële sector kunnen raken. Het is een gemeenschappelijk belang om een solide en evenwichtig herstel in Europa te bevorderen. Het Europees herstelfonds en het bijbehorende hervormingsbeleid kunnen hier een belangrijke bijdrage aan leveren. 

Beleid ten aanzien van (euro)derivatenclearing in het VK
Verder heeft het FSC gesproken over de voor- en nadelen van het afwikkelen van bepaalde (euro)derivaten via centrale tegenpartijen in Londen. De leden van het FSC zijn voorstander van een objectieve, feitelijke beoordeling door de Europese Commissie en ESMA of de huidige equivalentieverklaring en erkenning van Britse CCP’s voldoende waarborgen bevatten voor financiële stabiliteit in de EU en het efficiënt en effectief functioneren van de financiële infrastructuur. Op basis van deze beoordeling kan een besluit genomen worden over eventuele relocatie van clearingactiviteiten naar de Europese Unie. Het FSC steunt de activiteiten van de Europese Unie gericht op vrijwillige relocatie van genoemde clearingactiviteiten. Als in de toekomst clearingactiviteiten naar lidstaten in de EU verschuiven, dan past daar ook een sterke rol van ESMA bij als Europese toezichtautoriteit.

Herziening Solvency II richtlijn
Tot slot is gesproken over de aankomende herziening van de Solvency II richtlijn. Het FSC acht het belangrijk dat de herziening leidt tot een meer gebalanceerde weging van onderliggende risico’s van verzekeraars. Het is van belang om te komen tot een evenwichtige benadering en een meer vooruitblikkend perspectief dat beter aansluit bij de onderliggende economische werkelijkheid, zoals de langdurig lage rente. Daarnaast moet voorkomen worden dat de herziening tot onnodig meer complexiteit leidt. Ook moeten Nederlandse verzekeraars zich actief blijven aanpassen aan economische omstandigheden en dus de noodzakelijke veranderingen in het bedrijfsmodel doorvoeren.

Volgende vergadering
De volgende bijeenkomst van het FSC vindt plaats op 8 oktober. De agenda zal enkele weken voorafgaand aan de vergadering definitief worden vastgesteld.

Financieel Stabiliteitscomité
In het Financieel Stabiliteitscomité spreken vertegenwoordigers van de Autoriteit Financiële Markten, De Nederlandsche Bank en het ministerie van Financiën over ontwikkelingen op het gebied van de stabiliteit van het Nederlandse financiële stelsel. Het Centraal Planbureau neemt als externe deskundige deel aan de vergaderingen. De President van DNB is voorzitter van het FSC.