Bijna 4 miljard euro aan milieu-investeringen door bedrijven

Dit jaarverslag geeft een beeld van innovatieve milieuvriendelijke technieken en bedrijfsmiddelen waarin bedrijven in 2022 met fiscaal voordeel van de MIA\Vamil hebben geïnvesteerd en hoeveel er is geïnvesteerd in verschillende branches. Via onder andere de fiscale regelingen Milieu-investeringsaftrek (MIA) en Willekeurige afschrijving milieu-investeringen (Vamil) maakt de overheid het investeren in vernieuwende milieuvriendelijke bedrijfsmiddelen extra aantrekkelijk.

 

In totaal hebben in 2022 meer dan 11.000 ondernemers aanvragen ingediend. Er is in totaal over een investeringsbedrag van bijna € 4 miljard MIA\Vamil aangevraagd. Dit is een stijging van zo’n 15 procent ten opzichte van een jaar eerder (2021: € 3,5 miljard). Het totaalbedrag aan belastingvoordeel dat ondernemers naar verwachting via de MIA\Vamil ontvangen, komt in 2022 uit op € 229 miljoen euro, bijna een verdubbeling vergeleken met een jaar eerder. Dit netto fiscale voordeel was in 2022 € 119 miljoen. Hierbij wordt het per 2022 verhoogde budget (€ 169 miljoen MIA) volledig benut en wordt daarnaast geput uit de opgebouwde meerjarige budgetreserve van de MIA. Daarbij is het MIA budget per 2023 verder verhoogd.

 

Mogelijke verklaringen voor de groei zijn gestegen grondstofprijzen en de toegenomen belangstelling voor verduurzaming als gevolg van de hoge gasprijzen. Ook zijn de MIA-aftrekpercentages per 2022 verhoogd, waardoor er per investering meer fiscaal voordeel naar ondernemers gaat. Mogelijk heeft dit ondernemers extra gestimuleerd om van de regelingen gebruik te maken. De investeringsbedragen per melding zijn in 2022 fors hoger dan in voorgaande jaren. Dit komt onder meer doordat de grens van € 25 miljoen naar € 50 miljoen per bedrijfsmiddel en per belastingplichtige in 2022 is verhoogd voor bepaalde technieken op de Milieulijst. 

 

De belangstelling om te investeren in circulaire en duurzame gebouwen en woningen blijft groot. In de categorie gebouwde omgeving is - net als vorig jaar - het grootste bedrag geïnvesteerd: € 1.671 miljoen. Deze investeringen in duurzaam gerenoveerde gebouwen, duurzame nieuwe gebouwen en circulaire woningen zijn in 2022 significant gestegen (met 43%). De stijging van het totale investeringsbedrag kan mede worden verklaard door de inhaalvraag in de bouw na de coronaperiode. Daarnaast spelen de gestegen bouwkosten als gevolg van hogere grondstofprijzen een rol.

 

Ook in circulaire economie is meer geïnvesteerd (€ 1.142 miljoen). Op de Milieulijst staan onder de categorie circulaire economie technieken en bedrijfsmiddelen die gericht zijn op onder meer hergebruik en recycling. Zoals het slimmer maken en slimmer gebruiken van producten en grondstoffen en levensduurverlenging van producten. Bijna een derde (€ 71 miljoen euro) van het totaal berekend netto fiscaal voordeel gaat naar investeringen die bijdragen aan de circulaire economie (2021: € 45 miljoen euro), een stijging van bijna zestig procent. Zo is er ten opzichte van 2021 aanzienlijk meer geïnvesteerd in oplossingen voor de (chemische) verwerking van afvalstoffen, apparatuur voor recycling en productieapparatuur waarmee grondstoffen kunnen worden bespaard. Ook investeringen in circulaire woningbouw – onderdeel van circulaire economie – droegen bij aan de groeicijfers in deze categorie.

 

Meer dan de helft van het totaal aantal aanvragen betreft investeringen in duurzame mobiliteit. Uitschieter is de elektrische bestelauto (2.693 meldingen met een gemeld investeringsbedrag van € 220 miljoen). Het totaal gemelde investeringsbedrag voor duurzame mobiliteit is met € 954 miljoen lager dan in 2021. Dit komt hoofdzakelijk doordat elektrische personenauto’s inmiddels zodanig gangbaar zijn dat deze sinds 2022 niet meer onder de MIA\Vamil vallen.

 

Ook landbouw blijft met 2.000 meldingen een belangrijke pijler in de totale milieu-investeringen. Voorbeelden zijn Groen Label Kassen en productiesystemen voor algen, kroos of (zee)wieren. In 2022 werd een totaal investeringsbedrag van € 517 miljoen gemeld, een groei van 25 procent ten opzichte van 2021. 

 

De cijfers van de overige categorieën (Lucht en Klimaat; Grondstoffen en Watergebruik; Ruimtegebruik) staan op RVO.nl

 

Innovatieve en milieuvriendelijke bedrijfsmiddelen die in aanmerking komen voor fiscaal voordeel via de MIA\Vamil staan vermeld op de Milieulijst. Dit is een lijst met meer dan 300 van deze technieken die jaarlijks wordt aangepast. Of een bedrijfsmiddel nieuw op de Milieulijst verschijnt, hangt af van verschillende criteria: een bedrijfsmiddel moet een aanzienlijke milieuverdienste hebben, boven de wettelijke norm, en ook innovatief zijn (en daarmee vaak duurder ten opzichte van het gangbare alternatief in de branche). Het indienen van een voorstel voor de Milieulijst 2024 is nog mogelijk tot uiterlijk 15 juni.

 

De Vamil biedt de mogelijkheid tot 75% van een investering op een willekeurig moment af te schrijven. Door af te schrijven in het jaar waarin dat het beste uitkomt, vermindert de fiscale winst. Ondernemers hoeven in het jaar dat zij meer afschrijven minder inkomsten- of vennootschapsbelasting te betalen. Met de MIA profiteren ondernemers van een extra aftrekmogelijkheid van de fiscale winst. De aftrekpercentages voor de MIA bedroegen in 2022 45%, 36% of 27%. Als een ondernemer naast de Vamil ook gebruikmaakt van de MIA kan het netto-voordeel in 2022 oplopen tot ruim 14% van het investeringsbedrag.

 

Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en het ministerie van Financiën zijn verantwoordelijk voor de MIA\Vamil-regelingen. De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) en de Belastingdienst voeren de regelingen uit. RVO ondersteunt de regelingen met onder andere een helpdesk, technische controles van de meldingen, technisch inhoudelijke advisering van de Belastingdienst en de coördinatie van voorstellen voor de Milieulijst. De Belastingdienst besluit over de toekenning van MIA en/of Vamil.