Innovatie: Startsein eerste nieuwbouw binnenvaartschip op groene waterstof

Op 30 maart startte minister Harbers, van Infrastructuur en Waterstaat, officieel de bouw van het ms Antonie, het eerste binnenvaartschip in Nederland dat volledig op groene waterstof zal zijn aangedreven. Naar verwachting zal het schip medio 2023 kunnen varen. Het project is een samenwerking van Nedstack, Nobian, Lenten Scheepvaart, Concordia Damen, Energy TransStore en binnenvaartcoöperatie NPRC, en draagt bij aan het realiseren van een volledig uitstootvrije binnenvaart.

Voorbeeldproject 
De aandrijving van een elektrisch binnenvaartschip op waterstof is volledig nieuw en een demoproject voor de Nederlandse binnenvaart. De bouw van de Antonie draagt dan ook bij aan de verdere ontwikkeling van de techniek aan boord van schepen. Dit geldt onder andere voor de gebruikte brandstofcellen, waarmee de waterstof kan worden omgezet in elektriciteit. De betrokken partijen willen met het project ook een versnelling aanbrengen in regelgeving om het gebruik van waterstof in de binnenvaart te stimuleren. 

De ervaringen die worden opgedaan tijdens de ontwikkelingsfase, de bouw en in de vaart brengen van ms Antonie zullen bijdragen aan het bepalen van de haalbaarheid en de kosten van vergelijkbare projecten in de toekomst. Met het project kan in kaart worden gebracht wat er nodig is aan regelgeving en faciliteiten om waterstof op grotere schaal veilig te kunnen gebruiken in de binnenvaart. 

Vergroening van de binnenvaart 
De kosten voor de bouw en ontwikkeling van het eerste 135-meter lange waterstof-elektrische binnenvaartschip zijn ongeveer twee keer zo hoog als dat van een conventioneel schip. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat doet daarom een forse bijdrage om de extra kosten te dragen. Nobian, NPRC en Lenten scheepvaart hebben daarbij langetermijnafspraken gemaakt voor de inzet van het schip. Het ministerie ziet het project als een belangrijk onderdeel in het realiseren van het Europese doel dat de gehele binnenvaart in 2050 emissievrij moet zijn. 

Op 30 maart gaf minister Harbers in aanwezigheid van binnenvaartondernemer Harm Lenten, de CEO van NPRC, Femke Brenninkmeijer, en Nobian CEO, Michael Koenig, het officiële startschot van de bouw van de Antonie. Dit gebeurde symbolisch door de overhandiging van een artist impression van het te bouwen schip aan de minister. 

Groene waterstof voor vervoer van zout 
Als de Antonie klaar is, zal het schip zout gaan vervoeren voor Nobian, de vorig jaar verzelfstandigde industriële chemietak van AkzoNobel. Het schip zal per afvaart circa 3700 ton zout, een equivalent van 120 vrachtwagens, geheel emissievrij vanuit Delfzijl naar de fabriek in de Botlek in Rotterdam vervoeren. Nobian is tevens de producent van de groene waterstof 
 
Het gebruik van waterstof, opgewekt met groene stroom, is volkomen schoon, in tegenstelling tot het gebruik van fossiele brandstoffen, zoals diesel. Het project draagt zo bij aan de klimaatdoelstellingen, duurzamer vervoer en vergroening van de binnenvaart. Naast de betrokkenheid van Nobian, Lenten Scheepvaart, HyEnergy TransStore en brandstofcelproducent Nedstack wordt het project begeleid door binnenvaartcoöperatie NPRC, die de als logistiek dienstverlener de aanvoer van zout coördineert. 

Het WEVA-project wordt ondersteund door: 
Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, Europese Commissie (FCH-JU), Rijksdienst voor ondernemend Nederland, Havenbedrijf Rotterdam, Groningen Seaports, ABN AMRO, Koedood Dieselservice, provincie Zuid-Holland en provincie Groningen. 

Harm Harbers, Minister van Infrastructuur en Waterstaat: "Het stemt mij trots dat hier het eerste binnenvaartschip in Nederland wordt gebouwd dat op waterstof vaart. Daarmee zet de maritieme sector een belangrijke stap op weg naar een binnenvaart zonder CO2-uitstoot. Dat is goed voor het klimaat, goed voor de toekomst van de binnenvaart en goed voor de Nederlandse economie."

Femke Brenninkmeijer, CEO van NPRC: "NPRC heeft een lange geschiedenis als het gaat om verduurzaming van het vervoer over water. Als coöperatie is samenwerken met een langetermijnvisie altijd het uitgangspunt. Het emissievrije vervoer tussen Delfzijl en Rotterdam is hét voorbeeld hoe je samen met alle partijen in de keten, van ondernemer tot verlader, grote ambities op gebied van klimaat echt waar kan maken. We leggen nu samen de kiel voor het verder verduurzamen van het vervoer over water, een strategische speerpunt van NPRC om toe te werken naar de supply chain van de volgende generatie." 

Michael Koenig, CEO van Nobian: “Nobian heeft de ambitie om in 2040 klimaatneutraal te zijn. Het vergroenen van het transport van onze producten is daarin een belangrijke stap. We vinden het belangrijk samen met onze partners bij te kunnen dragen aan innovaties om te komen tot schaalbare oplossingen voor groen transport. Daarnaast wil Nobian ook leidend zijn in de productie en toepassing van groene waterstof.” 

Harm Lenten, Lenten Scheepvaart: "Dit startschot voor de bouw is een belangrijk moment. Na een intensieve periode van haalbaarheidsstudies, voorbereidingen en ander papierwerk is dit het moment waarop alles wat we op papier hebben uitgewerkt, in werkelijkheid zichtbaar wordt. Het gaat nu echt gebeuren en ik kijk er nu al naar uit om volgend jaar de eerste kilometers geruisloos én emissieloos door Nederland af te leggen." 

Ian Williamson, Managing Director HyEnergy TransStore: "We zijn trots om deel uit te maken van het WEVA project. Het selecteren en bouwen van de beste waterstoftechnologie om nieuwe, innovatieve en emissieloze toepassingen te realiseren, is onze kracht. Samen met onze partners in WEVA hebben we geholpen om een nieuwe en werkende waterstof waardeketen te realiseren. We kijken ernaar uit om het ms Antonie te water te zien gaan als voorbeeld voor vele schepen die erna komen."