AFM wijst ‘finfluencers’ op regels bij online posts over beleggen

Finfluencers zijn een snelgroeiend fenomeen. Het onderstreept de toegenomen belangstelling voor beleggen onder vooral jongeren. Finfluencers houden zich alleen niet altijd aan de regels, omdat ze bijvoorbeeld onzorgvuldige aanbevelingen doen en beleggingsadvies geven. Ook worden risicovolle producten aangeprezen en zijn ze niet altijd transparant over hun eigen belangen en vergoedingen die ze krijgen. Dit staat in een verkennend onderzoek naar ruim 150 finfluencers door de AFM.

In het kort

• Finfluencers maken beleggen toegankelijker, maar belang volgers staat niet altijd voorop.
• Er zijn weinig neutrale finfluencers en transparantie ontbreekt vaak.
• Risico op beleggingsadvies zonder vergunning ligt op de loer.
• Soms worden risicovolle producten aanbevolen.
• AFM heeft finfluencers en brokers op de regels gewezen.

Finfluencers maken beleggen toegankelijker, maar belang volgers staat niet altijd voorop
Finfluencers zijn influencers die zich op sociale media specifiek uitspreken over beleggen. Ze maken podcasts, schrijven blogs en zijn actief op kanalen als Instagram, YouTube of Facebook. Op zich is het goed dat informatie over beleggen toegankelijker wordt. Het belang van de belegger moet daarbij wel voorop staan. Dit blijkt lang niet altijd het geval, ondanks de goede bedoelingen van veel finfluencers. De meesten van hen hebben overigens geen relevante financiële opleiding of werkervaring, terwijl ze door hun volgers wel als expert worden gezien.

Er zijn weinig neutrale finfluencers en transparantie ontbreekt vaak
Er zijn weinig finfluencers die neutraal posten. Vaak staan hun eigen ervaringen centraal en hebben daarnaast een eigenbelang. Zo biedt een deel tegen betaling trainingen en eigen boeken aan, of toegang tot een afgesloten online community. Het gebeurt dat finfluencers aanbevelingen doen waar ze zelf een belang bij hebben. Over deze belangen zijn ze niet altijd transparant. Ook raden ze soms volgers aan een rekening te openen bij een bepaalde beleggingsonderneming, en krijgen daarvoor een vergoeding per klant die ze aanbrengen. Dit mag niet.

Risico op advies zonder vergunning ligt op de loer
Veel finfluencers maken gebruik van de disclaimer dat ze geen financieel advies geven. Zonder vergunning van de AFM is dit ook niet toegestaan. Toch gebeurt dit soms wel, bijvoorbeeld in vraag-en-antwoordsessies op Instagram. Het risico is aanwezig dat dit ook in besloten cursussen en online groepen gebeurt, al heeft de AFM hier geen onderzoek naar gedaan. 

Soms worden risicovolle producten aanbevolen
Het komt voor dat finfluencers beleggingsondernemingen aanprijzen die zeer risicovolle producten zoals CfD’s, forex en crypto’s aanbieden. Soms zijn dit aanbieders zonder vergunning. De AFM heeft tientallen meldingen gekregen van consumenten die door tips van finfluencers veel geld hebben verloren. Onlangs waarschuwde de AFM nog voor een illegale aanbieder die gebruik maakte van Nederlandse finfluencers.

AFM heeft finfluencers en beleggingsondernemingen op de regels gewezen
De AFM heeft de finfluencers die bij haar in beeld zijn duidelijk gemaakt welke regels voor hen gelden en dat ze zich hieraan moeten houden. Daarnaast wijst de AFM beleggingsondernemingen erop dat aanbrengvergoedingen niet mogen, omdat daarmee het provisieverbod wordt overtreden. De activiteiten van finfluencers blijven de komende tijd nadrukkelijk op de radar van de AFM staan.