Advies in Cijfers 2021: Toegankelijkheid advies groeiend probleem

Uit de evaluatie van het provisieverbod in 2017 bleek dat 6 op de 10 consumenten met een voorkeur voor onafhankelijk financieel advies hiervan afzien vanwege de perceptie van de kosten. Dit treft vooral kwetsbare groepen met lage inkomens of lage financiële geletterdheid. Er is geen enkele reden om luchtig te doen over de toegankelijkheid van advies. Dat blijkt uit Advies in Cijfers 2021, een uitgave van Adfiz, de branchevereniging van onafhankelijk financieel adviseurs.

De positie van zelfstandige onafhankelijk financieel advieskantoren is sterk. Samen tekenen ze intussen voor meer dan 100 miljard verzekerings- en hypotheekomzet, wat staat voor een stabiel marktaandeel van 61%. Het blijken bovendien de millennials te zien die aangeven de grootste behoefte aan advies bij verzekeringen te hebben. Waar banken zich door corona versneld terugtrekken uit de dorpen en wijken, houdt het fijnmazig netwerk van meer dan 6.000 zelfstandige adviesbedrijven met samen meer dan 7.500 lokale vestigingen persoonlijk advies dichtbij. Ondanks de toenemende consolidering in de markt, bijna 300 overnames in 2020, kenmerkt 9 op de 10 bedrijven zich als kleinbedrijf. De werkgelegenheid in de sector is toegenomen tot 31.500 banen en verdere groei wordt komende vijf jaar verwacht. 
 
Ondanks deze sterke positie staat de toegankelijkheid de laatste jaren onder druk. Studies uit het Verenigd Koninkrijk (vergelijkbare markt en vergelijkbare wetgeving) naar de advieskloof tonen aan dat grote groepen consumenten geen advies inwinnen omdat ze niet willen betalen (10%), niet kunnen betalen (41%), niet weten waar ze advies kunnen inwinnen (30%) of niet beseffen dat ze advies nodig hebben (40%). Dit onderzoek is gestart uit zorg over dit bijkomend effect van het provisieverbod dat daar ongeveer gelijk met Nederland is ingevoerd.

Beperken van de advieskloof grote en complexe uitdaging
De advieskloof is niet eenvoudig te dichten door het aanbieden van gratis adviesloketten, want ruim 50% geeft aan daar geen vertrouwen in te hebben, en meer dan 20% doet het liever zelf of raadpleegt familie en vrienden. Ook verdere digitalisering en robotisering gaat het probleem niet oplossen. Digitale kanalen zijn vooral populair in de oriëntatiefase, en slechts 1 op 3 verzekeraars gelooft dat ze effectief zijn om producten aan de man te brengen. De opkomst van de millennial-generatie gaat dit niet veranderen, want zij geven aan juist vaker advies nodig te hebben bij schadeverzekeringen (>25%) en levensverzekering (>20%) dan generatie X en ouder. Weerstand tegen gepercipieerde kosten, moeite om de waarde van advies in te schatten en moeite om de juiste adviseur te vinden zijn belangrijke redenen om van advies af te zien.

De aanhoudende focus op de kosten van advies (die inmiddels veelal lager zijn dan de assurantiebelasting), het onvoldoende uitspreken voor nut en noodzaak van advies en het vertrouwen op het gemak van online keuzeomgevingen zullen de advieskloof naar verwachting dan ook verder verdiepen. De vele onderzoeken die Advies in Cijfers aanhaalt geven aan dat de oplossing in een andere mix van maatregelen ligt: verlaag de kosten, investeer in het vertrouwen in en de kennis over de opbrengst van het inwinnen van advies en help de consument in zijn zoektocht naar een goede adviseur. En zorg dat consumenten ervaring krijgen met advies, want juist die ervaring leidt ertoe dat ook in nieuwe situaties advies wordt ingewonnen en financieel gedrag verbetert. Interventies die hieraan bijdragen zullen toegangsdrempels verlagen en de advieskloof verkleinen.
 
 
Achtergrondinfo
Vandaag verschijnt de 2021 editie van Advies in Cijfers. Ook in deze editie laten we zien wat de omvang, het belang en de impact van onafhankelijk financieel advies in Nederland is. Diverse nieuwe thema’s zijn toegevoegd en uiteraard bevat de publicatie een apart corona-hoofdstuk.
De uitgave bestaat uit zes hoofdstukken: 

• de financieel adviesmarkt 
• de waarde van advies 
• de toegang tot advies 
• ruimte om te ondernemen  
• samenwerken in de keten 
• corona

Nieuw in deze uitgave, die de helft omvangrijker is dan de vorige editie, zijn ondermeer themapagina’s over consolidatie, de arbeidsmarkt, de Europese markt, verduurzaming, duurhuur en robotisering.
Enkele highlights uit Advies in Cijfers 2021 zijn: 

• Meer dan 100 miljard verzekerings- en hypotheekomzet gaat via onafhankelijk financieel adviseurs, goed voor een marktaandeel van 61%
• Werkgelegenheid in onafhankelijk financieel advies sector toegenomen tot 31.500 banen en verdere groei verwacht
• Met 289 overnames in 2020 versnelt de consolidatie, maar de markt blijft vooral een MKB-markt met bijna 6.000 zelfstandige advieskantoren tot 20 fte 
• Nederlander overschat financiële kennis, financiële geletterdheid onder Europees gemiddelde
• 60% van woningeigenaren met verduurzamingswens ziet rol voor financieel adviseur
• 57% werkgevers ziet personeel met schulden als groot risico voor de organisatie, 80% wil werknemers met problemen graag ondersteunen
• Advieskloof blijft groot en veelkoppig probleem
• Ervaring met advies grootste impact op verlagen adviesdrempels en verdrievoudigd de adviesvraag voor algemene financiële beoordeling
• Millennials hebben 10%-punt vaker adviesbehoefte bij schade en levensverzekering dan generatie X en ouder
• Slechts 1 op 3 verzekeraars gelooft dat digitale kanaal effectief is om producten aan de man te brengen
• Aplaza koppelingen besparen jaarlijks 1,75 miljoen arbeidsuren, gemiddeld 1.350 uur per advieskantoor