Innovatie: Drone als helpende hand bij brand

Een drone die de brandweer helpt bij het detecteren van brand. Of via een plattegrond kan laten weten of er nog mensen op de plek des onheils aanwezig zijn. Het klinkt te mooi om waar te zijn, maar als het aan het Blue Jay-studententeam van de TU Eindhoven ligt, wordt die droom werkelijkheid. In juli is er een demonstratie waarbij het team alle functies van de drone laat zien.

Een steeds wisselende groep studenten werkt al vijf jaar aan het verfijnen van een drone die de naam Blue Jay heeft gekregen. “Blue Jay betekent in het Nederlands 'de blauwe gaai' en omdat dat een slimme vogel is, vonden wij die naam wel toepasselijk voor onze drone”, vertelt Marieke Vermeulen die als woordvoerder optreedt namens het huidige studententeam. Vermeulen noemt Blue Jay namelijk een slimme drone. “Hij kan niet alleen autonoom vliegen, maar ook via diverse algoritmen zeven emoties herkennen: boos, bang, blij, verdrietig, walgend, verrast en neutraal. Dat betekent dat Blue Jay een beginnende brand kan detecteren, maar ook - door het inspecteren van de omgeving - de brandweer kan ‘vertellen’ of en waar er personen aanwezig zijn die moeten worden gered.”
 
Autonoom vliegende drone
Vijf jaar geleden is het toenmalige studententeam begonnen met het idee een drone te ontwikkelen die in een café drankjes rond kan brengen. “Gaandeweg is daar de functie aan toegevoegd dat Blue Jay ook als drone-assistent in huiselijke kring moest kunnen fungeren”, vertelt Vermeulen. “Bijvoorbeeld om iemand de krant of een glas water te brengen.”
Ze benadrukt dat ieder team zijn eigen doel heeft. “Ons huidige team bestaat uit zestien man en we zijn nu drukdoende om het team voor komend jaar samen te stellen. We zijn eigenlijk een startup, maar dan zonder winstgevend doel. We doen alles zelf en daarom zijn we ook zo blij met de samenwerking met de brandweer die ons helpt bij het scherpstellen van ons doel.”
 
Maatschappelijke meerwaarde
Paul van Dooren is namens Brandweer Nederland bijna vanaf het begin betrokken bij het project. “Ik las over Blue Jay en heb het toenmalige studententeam meteen gebeld. Als een drone autonoom kan vliegen, biedt dat immers ook kansen voor de brandveiligheid. Stel dat Blue Jay een beginnend brandje kan herkennen en een apparaat uit kan schakelen of mensen kan waarschuwen.”

Van Dooren denkt onder meer aan een toepassing in seniorenwoningen, maar ook in bejaarden- en verzorgingstehuizen. “Mensen worden ouder, blijven langer thuis wonen en worden afhankelijker. Blue Jay kan dan een maatschappelijke meerwaarde hebben. Bijvoorbeeld door dat glaasje water te brengen als iemand slecht ter been is, maar ook door te waarschuwen bij een beginnende brand. Moet je je eens voorstellen wat er gebeurt als er ’s nachts in een verzorgingstehuis brand uitbreekt en twee verpleegsters moeten tachtig bewoners op tijd naar buiten zien te krijgen.“

Kwetsbare ouderen
Volgens Van Dooren biedt Blue Jay vooral voor kwetsbare ouderen een uitkomst. “Wij zien de voorbeelden dagelijks voorbij komen. Variërend van mensen die een kersenpit te warm maken in de magnetron tot het op het gas zetten van een elektrische frituurpan. Dat laatste is een triest voorval. Een zoon gaf zijn wat vergeetachtige vader een elektrische frituurpan, zodat hij voortaan veilig kon frituren. De man zette de pan echter op het gas, waardoor er brand uitbrak en de man is overleden. Zo’n brand kan wellicht in de toekomst worden voorkomen door een snelle alarmering via Blue Jay.”

Philips-stadion
Vemeulen en Van Dooren kunnen bijna niet wachten totdat Blue Jay als product op de markt komt en in verpleeghuizen, bejaardentehuizen, maar misschien ook wel in de open lucht beginnende brandjes helpt voorkomen. “In een van de studententeams kwam het idee voorbij om Blue Jay in te zetten bij evenementen”, vertelt Vermeulen. “We hebben toen contact gezocht met het Philips-stadion om Blue Jay te laten vliegen tijdens grootschalige evenementen en/of wedstrijden”, vult Van Dooren aan. ”Hoe gaaf zou het zijn als het echt lukt en de studenten een wereldprimeur te pakken hebben?”
Want hoewel de brandweer “alle initiatieven steunt die de brandveiligheid ten goede komen”, is Blue Jay wel een speciaal project geworden voor Van Dooren. “Als je ons moet bellen, ben je te laat. Voorkomen blijft beter dan genezen en dat lukt een stuk beter met een snelle(re) ontdekking en alarmering. Wij hopen dat Blue Jay op de markt komt.”
Vermeulen geeft op haar beurt het stokje in september over aan een nieuwe woordvoerder van een nieuw Blue Jay-team, maar zij schat in dat de drone ooit te koop zal zijn. “Niet nu, want voorlopig is het alle hens aan dek om aan de verwachtingen voor onze demonstratie te voldoen, maar ons doel is wel dat Blue Jay echt gaat vliegen in verpleeghuizen en bejaardentehuizen.”

Fatale woningbranden
In 2019 hebben in ons land 21 fatale woningbranden plaatsgevonden, waarbij 22 slachtoffers zijn gevallen. Bijna driekwart daarvan (73 procent) was alleenstaand en ruim zestig procent van de slachtoffers was 65 jaar of ouder. In een derde van de gevallen vond de brand plaats bij ‘wonen met zorg’, waaronder een senioren- of aanleunwoning. Dat blijkt uit het Jaaroverzicht fatale woningbranden 2019 dat de Brandweeracademie vorige maand uitbracht.