Excessen overschaduwen verder overzichtelijke jaarwisseling

De jaarwisseling van 2023-2024 is met minder incidenten en op veel plaatsen overzichtelijk verlopen. Tegelijk zorgden excessen met zware explosies van geweld, verstoringen van de openbare orde en wanordelijkheden met vaak illegaal vuurwerk voor gewonden en schade in het land.

Zo werden bijna 300 politieagenten en andere personen met een publieke taak slachtoffer van fysiek en verbaal geweld. Ook is in totaal sprake van een daling van het aantal vuurwerkslachtoffers op spoedeisende hulp of huisartsenpost, maar is het letsel door zwaar en illegaal vuurwerk wel toegenomen. Verder worden meer jongeren gezien onder zowel de vuurwerkslachtoffers als onder de overlastveroorzakers.

Dat blijkt uit het Landelijk beeld jaarwisseling 2023-2024 dat minister Yeşilgöz-Zegerius van Justitie en Veiligheid en staatssecretaris Heijnen van Infrastructuur en Waterstaat vandaag naar de Tweede Kamer hebben gestuurd. De rapportage geeft een cijfermatig beeld van de jaarwisseling en geeft geen beeld van de impact van de incidenten op de mensen in het werkveld. Zoals elk jaar werken de gemeenten, politie, boa’s, brandweer, ambulancezorg, zorgpersoneel, Openbaar Ministerie, Inspectie Leefomgeving en Transport en andere betrokken organisaties hard om de jaarwisseling zo veilig mogelijk te laten verlopen.

Afgelopen jaarwisseling was de tweede oud en nieuw-viering waarin er effectief sprake was van een verbod op knalvuurwerk en vuurpijlen. Net als vorig jaar is ook dit jaar het aantal letsels door dit type vuurwerk verder afgenomen. In aanloop naar de jaarwisseling is vanuit verschillende partijen veel gedaan aan preventie om de jaarwisseling voor iedereen een feest te laten zijn. Zo zetten gemeenten jongerenwerkers en buurtvaders in om met de doelgroep in gesprek te gaan, worden preventief containers afgesloten door boa’s en voert ook de politie gesprekken met mogelijke raddraaiers. Verder voert de Inspectie Leefomgeving en Transport elk jaar productveiligheidsonderzoeken uit om te voorkomen dat onveilig vuurwerk in omloop wordt gebracht. Ook gold in 16 gemeenten een lokaal vuurwerkverbod.

Volgens minister Yeşilgöz-Zegerius is nog een hoop inzet nodig van de hele samenleving voor een veiliger verloop van de jaarwisseling.

Minister Yeşilgöz-Zegerius: "De explosies van geweld, zelfs gerichte acties met zwaar illegaal vuurwerk, tegen agenten, brandweermensen en andere hulpverleners zijn onaanvaardbaar. Juist deze mensen doen een stap naar voren voor de veiligheid van anderen. Er wordt hard strafrechtelijk opgetreden. In de vervolging wordt alles op alles ingezet met ook zwaardere straffen als gaat om geweld tegen juist de mensen die zich inzetten voor de veiligheid van de samenleving. Ook wordt vanuit gemeenten steeds meer gedaan om met politie en Openbaar Ministerie bekende raddraaiers eruit te pikken. Maar om onze straten en buurten veilig te houden ligt een duidelijke grote opgave voor ons allemaal –  tevens als ouders, buren en vrienden – vooral omdat ook jongeren worden gezien bij de rellen. Welke stappen nu verder nodig zijn, gaan we op korte termijn bespreken met politie, Openbaar Ministerie, lokaal bestuur, politie- en boabonden."

Overzicht rapportage 2023-2024

• Op de spoedeisende hulpafdelingen van ziekenhuizen en huisartsenposten hebben zich 1.212 vuurwerkslachtoffers gemeld. Dat is 3% minder ten opzichte van de voorgaande jaarwisseling.
• De brandweer heeft 3.680 meldingen ontvangen. Dat is minder dan de 4.155 meldingen van brand vorige jaarwisseling.
• Het aantal incidenten tijdens de jaarwisseling is met 29,2% gedaald naar 7.437 incidenten.
• In totaal werden 295 politieagenten en personen met een publieke taak slachtoffer van fysiek of verbaal geweld. Dit is een toename van 52% van politieambtenaren die geconfronteerd werden met geweld (GTPA) en een toename van 88,2% van slachtoffers van personen met een publieke taak (VPT).
• Het aantal aanhoudingen door de politie is in totaal met 1,4% gestegen ten opzichte van het gemiddelde in de afgelopen vier jaren. Tijdens oud en nieuw werden 287 personen aangehouden in verband met incidenten binnen de jaarwisselingsthema's.
• Er werden 364 overlastgevende jongeren onder de 18 jaar geregistreerd. Dit is een stijging van 78% ten opzichte van het gemiddelde van de vorige vier jaarwisselingen, al gaat het om relatief lage aantallen op het totaal overlastgevers volgens de politie.
• De politie heeft bij het Openbaar Ministerie (OM) tot nu toe 156 zaken met aangehouden personen aangeleverd op verdenking van een misdrijf dat verband houdt met de jaarwisseling. Dit is een afname van 3% ten opzichte van vorig jaar, toen werden er rond deze tijd 161 zaken aangeleverd bij het OM.