Poortwachters versterken strijd tegen witwassen en terrorisme

In een gezamenlijke inspanning om witwassen, terrorismefinanciering en de naleving van sancties effectiever aan te pakken, hebben toonaangevende actoren in Nederland - waaronder banken, verzekeraars, makelaars, trustkantoren, notarissen, en ondernemers - de handen ineengeslagen. Ze hebben een rapport met de veelzeggende titel 'Krachten Gebundeld' gepubliceerd, dat uitgebreide voorstellen bevat om de rol van 'poortwachters' te verbeteren en de impact van hun activiteiten op bonafide klanten te minimaliseren.

Deze gezamenlijke inspanning, geleid door KPMG in opdracht van de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB), het Verbond van Verzekeraars, de Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie (KNB), Holland Quaestor (trustkantoren), en de Nederlandse Vereniging van Makelaars (NVM) en Vereniging Bemiddeling Onroerend Goed (VBO), in samenwerking met MKB-Nederland en VNO-NCW, is bedoeld om effectievere en efficiëntere maatregelen te ontwikkelen en implementeren in de strijd tegen witwassen en terrorismefinanciering.
 
In de praktijk ervaren poortwachters aanzienlijke obstakels bij het vervullen van hun wettelijke verplichtingen. Deze obstakels omvatten gebrek aan ondersteuning, onduidelijke richtlijnen en prioriteiten van de overheid, conflicterende wetgeving en de vrees voor strenge handhaving als ze hun rol niet naar behoren vervullen. Dit leidt soms tot overmatige naleving en onnodige administratieve lasten voor zowel ondernemers als burgers, met herhaalde en onevenredige verzoeken om informatie en documentatie, verhoogde kosten en langere verwerkingstijden tot gevolg.
 
Om deze problemen aan te pakken, streven de poortwachters naar meer samenwerking en betere informatiedeling, waarbij technologie een belangrijke rol zal spelen. Ze pleiten voor de oprichting van een waarschuwingssysteem en de uitwisseling van informatie om risico's effectiever te identificeren en erop te reageren, met inachtneming van de privacykwesties. Deze plannen zullen in samenwerking met deskundigen en de Autoriteit Persoonsgegevens verder worden uitgewerkt.
 
Een ander opvallend voorstel is de mogelijke oprichting van een gezamenlijke voorziening, vergelijkbaar met systemen in andere landen. Hierin worden beschikbare gegevens - uiteraard met toestemming van de klant - hergebruikt, bijgewerkt en verrijkt, waardoor herhaalde verzoeken aan de klant overbodig worden. Daarnaast zouden uniforme procedures voor het aannemen van klanten de efficiëntie verder kunnen verhogen, waardoor klanten niet bij elke betrokken partij in de keten steeds dezelfde informatie hoeven te verstrekken.
 
Een ander cruciaal element in het rapport is de roep om een nationale coördinator die de regie voert in de strijd tegen witwassen en terrorismefinanciering. Momenteel is de aanpak gefragmenteerd en te weinig gericht op reële risico's. De poortwachters benadrukken de noodzaak van een gecoördineerde overheid die belemmeringen wegneemt en zich richt op structurele publiek-private samenwerking. Ze benadrukken dat succesvolle witwasbestrijding alleen mogelijk is als de overheid investeert in het onderzoeken van gemelde gevallen, het aanpakken van criminelen en het delen van relevante informatie met de poortwachters.
 
Het nieuwe kabinet staat voor de belangrijke taak om de regie te nemen en ervoor te zorgen dat de poortwachters criminelen kunnen tegenhouden zonder onnodige lasten op te leggen aan bonafide ondernemers en burgers. Deze gezamenlijke inspanning is een veelbelovende stap naar een effectievere bestrijding van witwassen en terrorismefinanciering in Nederland.