Seinen staan op groen wel aandacht nodig voor spoorveiligheid

Al jaren is het Nederlandse spoor één van de veiligste in Europa. Maar er zijn nog verbeteringen mogelijk om nieuwe slachtoffers te voorkomen. In 2021 vinden er 22 zware ongevallen plaats waarbij 11 mensen om het leven komen, 5 zwaargewond en 7 lichtgewond raken. 13 van de zware ongevallen vinden plaats op een overweg. Het aantal ongevallen en slachtoffers ligt hoger dan in 2020 toen 8 dodelijke slachtoffers te betreuren waren.

Prorail
Ondanks het feit dat het Nederlandse spoor één van de veiligste van Europa is, er overal ‘groen’ gescoord wordt en er dalende trends zichtbaar zijn, heeft de ILT specifieke aandacht voor een aantal onderwerpen die spoorwegveiligheid aangaan, die niet zo duidelijk uit de cijfers van het jaarverslag naar voren komen. Vanaf 2020 spreekt de ILT op bestuurlijk niveau met ProRail over de risicobeoordelingsmethode van overwegen, ontsporingen/bevestigingsmiddelen en de Havenspoorlijn ten zuiden van Rotterdam. In alle drie de gevallen is de veilige berijdbaarheid van het spoor in het geding. De ILT ziet in 2021 dat ProRail op deze onderwerpen stappen zet om de spoorwegveiligheid te verbeteren. Bijvoorbeeld door de introductie van concrete onderhoudsnormen. Omdat er zich incidenten blijven voordoen, spreekt de ILT met het bestuur van ProRail om hen aan te sporen proactief maatregelen te blijven nemen. De ILT monitort de voortgang van deze maatregelen verder met inspecties.

Overwegen
De meeste ongevallen en slachtoffers op het spoor zijn gerelateerd aan overwegen. Bij 13 ongevallen vallen 9 dodelijke slachtoffers. Overwegveiligheid blijft daarom een belangrijk aandachtspunt. Er worden in 2021 65 overwegen opgeheven en 5 Niet-Actief Beveiligde Overwegen (NABO’s), omgebouwd naar een beveiligde variant met lichtsignalen en/of spoorbomen. Eind 2021 bedraagt het totaal aantal overwegen 2298, daarvan zijn er 608 nog onbeveiligd. In het jaarverslag van 2020 lag de nadruk op het tempo van opheffen van NABO’s. In 2021 heeft de ILT de focus gelegd op de ontwikkeling van een adequate risicobeoordelingsmethode voor overwegen door ProRail.

Stop-Tonend Seinpassages
In 2021 passeert een machinist 105 keer zonder toestemming een stop-tonend sein, dit is 10 keer meer dan in 2020, maar blijft in lijn met het aantal STS-passages in de jaren ervoor. 21 keer (20%) wordt het gevaarpunt (bijvoorbeeld een overweg of wissel) gepasseerd, wat een risico op een ongeval betekent. Het aantal S-bord-passages daalde in 2021 opnieuw. Het vernieuwen en verduidelijken van de opdrachten op S-borden kan een oorzaak zijn van de afname in deze STS-passages.

Een goede vergelijking tussen de resultaten van 2021 en 2020 is niet te maken omdat er in 2020 minder treinverkeer en ook minder weggebruikers waren vanwege de Covid-19-pandemie. Na een afname van het spoorwegverkeer met 8% in 2020 is het aantal treinkilometers in 2021 weer deels hersteld met een groei van 5,4%. Het aantal treinkilometers in goederenvervoer groeit harder dan in het reizigersvervoer.