Prinsjesdag 2021: dit is wat we kunnen verwachten

Een eerste overzicht voor ondernemers van de plannen voor het komende jaar, lopende zaken en het economisch beeld zoals deze op Prinsjesdag 2021 door het kabinet bekend zijn gemaakt.

Economisch beeld 
De Miljoenennota voor 2022 toont het krachtige herstel van de Nederlandse economie. Ondanks de historisch grote krimp in 2020 is de verwachting dat onze economie in het derde kwartaal weer terug zal zijn op het niveau van vóór de coronapandemie. Voor geheel 2021 verwacht het Centraal Planbureau dat de economie met bijna 4 procent groeit, gevolgd door 3,5 procent groei in 2022. 


Ook voor de meeste ondernemers is dit natuurlijk goed nieuws na een heel zware tijd die overigens voor velen nog aanhoudt. Het ondernemersvertrouwen is aan het begin van het derde kwartaal verder toegenomen en bevindt zich nu op het hoogste niveau sinds 2008. 


Verspreiding coronavirus blijft de grootste bron van onzekerheid
De belangrijkste bron van onzekerheid voor de economie blijft de verspreiding van het coronavirus. Deze zal bepalend zijn voor het economisch hersteltempo. In de meeste ontwikkelde landen, waaronder Nederland, is goede voortgang gemaakt met de vaccinatiegraad. Een hoge vaccinatiegraad geeft zicht op een leven zonder beperkingen. Deze situatie staat in schril contrast tot de situatie in opkomende economieën en ontwikkelingslanden, waar grootschalige vaccinatie achterblijft. 


Zeker zolang het coronavirus wereldwijd nog niet onder controle is, kunnen nieuwe varianten ontstaan die besmettelijker zijn en/of tot een hogere ziektelast leiden (doordat vaccins er minder goed tegen beschermen). Een recente scenariostudie van de WRR en de KNAW laat zien dat we mogelijk nog vele jaren met het coronavirus (en de gevolgen ervan) moeten leven. Het Centraal Planbureau heeft berekend dat indien er toch weer nieuwe lockdowns of andere contactbeperkingen nodig blijken, de economische groei in 2021 en 2022 zo’n twee procentpunt lager kan uitvallen. 


Box: Corona-aanpak als voortdurende bron van onzekerheid 

  • Al maakt de coronacrisis geen deel uit van de Miljoenennota, de gevolgen ervan hangen toch sterk samen met alle onderwerpen. Per 25 september heeft het kabinet een aantal maatregelen versoepeld of ingetrokken en kunnen meer activiteiten plaatsvinden. Tegelijkertijd wordt wel de coronapas op meer plekken ingevoerd.
  • Alleen met een zo hoog mogelijke vaccinatiegraad komt het perspectief dat alle maatregelen kunnen worden losgelaten. In november beoordeelt het kabinet de resterende maatregelen. Op deze overzichtspagina vindt u verwijzingen naar kennisbronnen van de overheid en onze partners. Ga voor een overzicht van alle vragen en antwoorden naar de Q&A-pagina.
  • VNO-NCW en MKB-Nederland blijven erop wijzen dat tegenover beperkende maatregelen altijd steun moet staan. Als maatwerk daarbij niet mogelijk is, dan blijft generieke steun het enige alternatief. We gaan ervan uit dat het kabinet haar toezegging nakomt en dringen aan op snelle besluitvorming over die steun voor het vierde kwartaal. Zie onze reactie op de laatste persconferentie.


Economische onzekerheden en zorgen voor ondernemers 
Achter de huidige fraaie macrocijfers die het kabinet heeft gepresenteerd op Prinsjesdag, gaan verder veel microleed van ondernemers en nieuwe zorgen schuil, zoals:

  • Zonder de crisis was ons bruto binnenlands product nog een stuk hoger geweest. Onder meer dankzij steun van de overheid valt de schade mee, maar is er structureel een stuk welvaart verloren gegaan. Volgens ramingen van het Centraal Planbureau van voor de crisis, zou onze economie sinds de start van de crisis met 3 à 4 procent gegroeid zijn.
  • Het (onverwacht sterke) herstel brengt nieuwe problemen met zich mee. Ondernemers hebben tekorten aan materialen door tijdelijk verstoorde productieketens en de weer aantrekkende vraag. Dit is nu zelfs de belangrijkste belemmering voor groei door ondernemers, belangrijker dan corona zelfs: bijna 13 procent van hen heeft te maken met problemen in de toeleveringsketen.
  • Door het krachtige economische herstel is de schaarste op de arbeidsmarkt (van vóór corona) weer terug van weggeweest. Er staan nu zelfs meer vacatures open dan er werklozen beschikbaar zijn voor werk. Dat kan een rem zetten op de economische groei: 23 procent van de ondernemers geeft aan productieproblemen te ervaren door personeelstekorten.
  • Door deze tekorten aan materiaal en personeel lopen ook de kosten op. Het mag misschien niet direct blijken uit de Miljoenennota, maar bedrijven voelen inflatie volop. Prijzen voor producenten zijn fors gestegen, oplopend tot 10-15 procent en bij sommige grondstoffen zelfs meer; dit terwijl de inflatie voor consumenten vooralsnog op een laag niveau blijft.
  • Veel ondernemers die het zwaarst zijn getroffen door de coronamaatregelen van de overheid kampen met problematische schulden. Ruim een vijfde van alle horecaondernemers (22 procent) geeft aan dat hun schuldenlast problematisch is. Ruim de helft van alle horecaondernemers (57 procent) geeft aan dat de schuldenlast hoger is dan voor corona. Ook in de cultuur-, sport- en recreatiesector geeft ruim 40 procent (43 procent) aan met een hogere schuldenlast te kampen dan voor corona. Bij uitstel van betalingen blijkt uitstel van belastingbetaling het vaakst aangevraagd door ondernemers. De gevolgen van problematische schulden zijn groot voor ondernemers die tevens met hun privévermogen aansprakelijk zijn.


Nederlandse overheidsfinanciën zien er florissant uit 
Aan de financiële kant valt op dat de Nederlandse overheidsfinanciën er florissant uitzien. De staatsschuld komt volgend jaar naar verwachting uit op 56,5 procent bbp. Dat is lager dan de Europese norm van maximaal 60 procent bbp. Het EMU-saldo komt volgend jaar uit op -2,3 procent bbp. De sterk verbeterde overheidsfinanciën zijn een gevolg van het krachtige economische herstel tot dusverre en het stopzetten van de generieke corona-steunmaatregelen. Het Centraal Planbureau laat zien dat bij ongewijzigd beleid de staatsschuld in een nieuwe kabinetsperiode verder daalt naar 54 procent bbp. Het EMU-saldo loopt geleidelijk verder terug naar -1 procent bbp. Een nieuw kabinet heeft dus ook voldoende financiële ruimte. 


MKB Nederland
Hier vindt u een publicatie van MKB Nederland met een eerste overzicht voor ondernemers van de plannen voor komend jaar, lopende zaken en het economisch beeld zoals op Prinsjesdag 2021 door het kabinet bekend is gemaakt. 

Bron: MKB Nederland
Geplaatst op 22-09-2021




Share on: